İlk olarak 1943 yılında kitap haline gelen bu eser Sabahattin Ali’nin 1940-1941 yılları arasında Hakikat gazetesinde “Büyük Hikaye” başlığı altında yazdığı 48 bölümlük seriden oluşmaktadır.
Kitabın konusu şu şekildedir; bankacıyken işine son verilen yazar, eski arkadaşı Hamdi’nin yardımıyla onun yanında işe girer. Oda arkadaşı Raif efendi nötr mizaçlı biridir. En şiddetli olaylara bile sükunetle karşılık verir. Hasta yatağında son günlerini yaşayan Raif efendi yazardan tuttuğu günlüğü yakmasını ister. Yazar ancak okuduktan sonra bunu yapacağını söyler ve böylece Kürk Mantolu Madonna’nın hikayesi başlar. Raif güzel sanatlara merakı olan biridir. Savaş yılları babası meydanın boş kalmasından endişe eder ve onu okutmak ister. Almanya’ya gidip sabun yapımının inceliklerini öğrenecek ve Türkiye’ye dönüp fabrikanın başına geçecektir. Berlin’de bir sergide gördüğü Maria Puder’in portresi olan “kürk mantolu madonna” tablosu istemsiz bir şekilde onu kendine çeker. Raif, bu tabloya olan takıntısının peşinden giderken, aynı zamanda kendisini unutulmayacak bir yolculuğun içinde bulur ve bu yolculuk onun hem insanlara karşı bakış açısını hem de hayata karşı olan görüşlerini derinden etkileyecek keyifli bir öğreti niteliğinde okuyucusuyla buluşur.